انتخابات کانادا و سیاست‌های مهاجرتی

سیاست‌‌های مهاجرتی کانادا پس از روز انتخابات یعنی 21 اکتبر 2019 چه تغییراتی خواهند کرد؟ این پرسشی است که چه برای آنها که در کانادا هستند و چه آنها که در خارج از کانادا در اندیشه یا انتظار مهاجرت به کانادا در قالب یکی از برنامه‌های مهاجرتی یا پناهندگی هستند اهمیت زیادی دارد.

حتی این سیاست‌های مهاجرتی عمدتا بر روی سایر انواع ویزاها و مجوزهای تحصیلی و شغلی هم تاثیر می‌گذارند. پس عجیب نیست اگر همه‌ی آنها که به شکلی از اشکال با مقوله‌ی مهاجرت درگیر هستند، حتی آنها که سال‌هاست شهروند کانادا شده‌اند اما به هر حال کماکان مهاجرند! نسبت به اینکه تغییرات احتمالی بسته به اینکه چه کسی قدرت را پارلمان‌هیل بر دست بگیرد چه خواهد بود حساس باشند.

این مسئله وقتی مهم‌تر می‌شود که می‌دانیم تحت تاثیر برخی ترندها و موج‌های جهانی و شعار احزاب داخلی، مقوله‌ی مهاجرت در این انتخابات از یک بحث فنی تا حدودی به یک چالش احساسی – ایدئولوژیک چرخش پیدا کرده است که همین موضوع هم می‌تواند بر زندگی تک تک مهاجران تاثیر بگذارد.

با توجه به اینکه بر اساس نظرسنجی‌ها و سنت سیاسی جا افتاده، به احتمال قریب به یقین یکی از دو حزب لیبرال یا کانزرواتیو (محافظه‌کار) قدرت را به دست خواهد گرفت، تاکید این نوشته بر این دو حزب است. با این فرض که احتمال تشکیل دولت اقلیت بالاست و اگر چنین شود، توافق با سایر احزاب – که یکی از بحث‌های‌شان می‌تواند مقوله‌ی مهاجران باشد – اهمیتی دوچندان خواهد داشت.

نظر کانادایی‌ها درباره‌ی سیاست‌های مهاجرتی چیست؟

مهاجرت هم‌چنان یکی از دغدغه‌های کلیدی در میان کانادایی‌ها نیست و تنها 14 درصد مخاطبان یک نظرسنجی معتبر گفته‌اند که این موضوع در رای آنها تاثیر دارد اما کشوری که هر روز بیشتر و بیشتر چهره‌ها و فرهنگ‌های متفاوت را در میان خود می‌پذیرد و اقلیت‌های متمایز در کلان‌شهرهایش اکثریت پیدا کرده‌اند خواه ناخواه به مباحث مربوط به مهاجرت اهمیت بیشتری نشان می‌دهد.

در این دوره بحث پناهندگان هم اهمیت دوچندان یافته است. اگر در انتخابات قبلی همه جهان و از جمله کانادایی‌های انسان‌دوست تحت تاثیر بحران جهانی آوارگان سوری قرار داشتند، در این دوره سرریز سیاست‌های ضدمهاجرتی دانلد ترامپ که کانادا را به یک هدف جذاب برای پناهندگان تبدیل کرده حساسیت‌ها را در مورد تعداد و نحوه‌ی پذیرش پناهندگان افزایش داده به شکلی که این موضوع شاید حتی از کل بحث مهاجران قانونی هم مهم‌تر شده باشد. به همین دلیل است که چندین حزب بحث خروج از توافق Safe Third Country با امریکا را که به دلیل آن پناهندگان هم‌زمان نمی‌توانند برای امریکا و کانادا تقاضا بدهند را در صدر سیاست‌های مهاجرتی‌اشان اعلام کرده‌اند.

در مجموع نباید از یاد برد که درحالی‌که بسیاری از کانادایی‌ها به غلط تعداد پناهندگان را خیلی بیش از اندازه‌ی واقعی برآورد می‌کنند، دمیدن در شعارهای عامه‌پسند ضدپناهندگان می‌تواند به تخریب تصویر کلی مهاجران منجر شود.

با توجه به سخنان افراد سرشناس حزب محافظه‌کار، به نظر می‌رسد در مورد روش ورود سریع/اکسپرس انتری express entry آنها مجددا به افزایش امتیاز قابل حصول از طریق کارفرمایان بازگردند.

سیاست‌های مهاجرتی لیبرال‌ها

اگر دولت فدرال مجددا به قدرت برسد بعید است که در سیاست‌های رسمی که در مورد برنامه‌های مهاجرتی و پناهنده‌پذیری اعلام کرده تغییری حاصل شود. این دولت در سال 2018 بیش از 320 هزار مهاجر را پذیرا شد – حدود 40 هزار بیش از سال 2017 – که بالاترین رقم از زمان جنگ جهانی اول است و برای افزایش تا سقف 350 هزار نفر تا 2021 برنامه‌ریزی کرده است. در واقع هدف این است که در فاصله‌ی سال‌های 2019 تا 2021 حدود یک میلیون نفر در قالب برنامه‌های مختلف، اقامت دائم دریافت کنند.

البته به نظر می‌رسد که رقم امسال (2019) که پیشتر 330 هزار اعلام شده بود شاید محقق نشود که می‌تواند بخشی از آنرا به دلیل حساسیت‌های انتخاباتی و برخی را به دلیل کاهش نرخ رشد اقتصادی در جهان به دلیل برنامه‌های ترامپ دانست که منجر به تغییر در برآوردهای اقتصادی و مالی در تمامی کشورهای صنعتی از جمله کانادا شده، دانست اما به هرحال موضع لیبرال‌ها این است که کانادا به دلیل کاهش نرخ رشد جمعیت شهروندان کنونی و تامین نیاز‌های وسیع و سریع بازار کار آینده، بیش از هر چیز به مهاجران وابسته است. در مقابل آنها برای حل مشکل خلاف‌ها و فسادهای موجود در روند پذیرش مهاجران و پناهندگان بر سازوکارهای مقابله با درخواست‌های دروغین پناهندگی و نظارت بیشتر بر فعالیت مشاوران مهاجرتی تاکید دارند. تنها در سال 2019، حدود 52 میلیون دلار بودجه برای تقویت سیستم نظارتی اختصاص یافته است.

در کنار بحث اقامت دائم، کانادا در دوره‌ی لیبرال‌ها در مورد صدور انواع ویزاهای توریستی و تحصیلی و اشتغال موقت هم با دست و دل بازی بیشتری عمل کرده و در نظر دارد که مسیر دریافت اقامت دائم از این نوع ویزاها را بیشتر تسهیل کند. در سال 2018 بیش از 6 میلیون از نوع ویزاها صادر شده که 6 درصد رشد نسبت به سال 2017 نشان می‌دهد.

در کنار اینها وزیر مهاجرت لیبرال‌ها اعلام کرده که با توجه به نتایج مثبت یک پروژه‌ی آزمایشی، در نظر دارد مهاجرین بیشتری را که می‌توانند با الزامات برنامه‌های مهاجرتی اقتصادی (نظیر نیروی متخصص skilled workers) هماهنگی داشته باشند پذیرش کنند. به این ترتیب و اگر این پروژه در سطح کلان هم موفق باشد به یکی از انتقادات اساسی مخالفان ورود پناهندگان که آنها را صرفا وابسته به پشتیبانی‌های مالیات‌دهندگان کانادایی معرفی می‌کنند پاسخ خواهد داد.

به نظر می‌رسد که حزب مردم آراء آن دسته از کانادایی‌های طرفدار هر دو حزب اصلی را هدف گرفته که گفته‌اند برنامه‌ها و سیاست‌های مهاجرتی احزاب در رای آنها تاثیر دارد.

سیاست‌های مهاجرتی محافظه‌کاران

اندرو شی‌یر تلاش بسیاری داشته که در مورد بحث‌های حساس مهاجرتی از دادن عدد و رقم پرهیز کند به همین دلیل مشخص نیست که کوچک‌سازی یا تغییرات بنیانی احتمالی برنامه‌های مهاجرتی – که در دوران دولت قبلی محافظه‌کاران بسیار عظیم و جدی بود. – چه ابعادی خواهد داشت. اما این حزب در مجموع ادبیات مثبتی نسبت به بحث مهاجران داشته و بر نقش اقتصادی آنها تاکید کرده است. همچنین اینکه در دولت او خانواده‌ها – همسران و کودکان- می‌توانند به هم ملحق شوند.

با توجه به انتقادات و سخنان جسته و گریخته‌ای که افراد سرشناس این حزب مطرح کرده‌اند، به نظر می‌رسد در مورد روش ورود سریع/اکسپرس انتری express entry آنها مجددا به افزایش امتیاز قابل حصول از طریق کارفرمایان بازگردند که لیبرال‌ها آنرا به دلیل فساد در job offer تغییر دادند. همچنین ارتقاء سیستم تایید مدارک متخصصان برای اینکه با نیازهای بازار کار کانادا هماهنگی بیشتری داشته باشد از دیگر اهداف اعلام شده است.

در واقع انتقاداتی که این حزب را از موضع فعلی لیبرال‌ها جدا می‌کند – منهای بحث عدد و رقم که تفاوتش را نمی‌دانیم – در عرصه‌ی سیاست‌گذاری بیشتر حول محور پناهندگان است. محافظه‌کاران تاکید دارند که اولویت باید با کسانی باشد که واقعا به حمایت نیاز دارند و باید در مورد پناهندگان از اسپانسرشیپ خصوصی استفاده کرد و غربال‌گری را افزایش داد. البته دقیقا توضیح نمی‌دهند که این اهداف با چه روش‌هایی انجام خواهد شد که به انتقاداتی که از دولت قبلی محافظه‌کار کانادا شد منجر نشود.

مهاجرت هم‌چنان یکی از دغدغه‌های کلیدی در میان کانادایی‌ها نیست و تنها 14 درصد مخاطبان یک نظرسنجی معتبر گفته‌اند که این موضوع در رای آنها تاثیر دارد

سیاست‌های مهاجرتی سایر احزاب

سایر احزاب جزییات زیادی از تغییرات در برنامه‌های مهاجرتی اعلام نکرده‌اند بلکه هر یک صرفا بخشی از مسائل و برنامه‌های مهاجرتی را برجسته کرده‌اند. مهم‌ترین اینها عبارتند از:

حزب دموکرات نوین NDP: تاکید بر تسهیل به‌هم پیوستن سریع‌تر خانواده‌ها، نظارت بر صنعت مشاوره‌ی مهاجرت و لغو موافقت‌نامه‌ی Safe Third Country از مواردی بوده که در برنامه‌های این حزب بر آن تاکید شده است. هم‌چنین افزایش رقم حمایت از برنامه‌های جاگیری مهاجران تازه‌وارد در استان کبک – که همین اکنون هم تقریبا 4 برابر این رقم در استان‌هایی چون بریتیش‌کلمبیا و انتاریو است. – از دیگر موضوعات است که البته به نظر می‌رسد بیشتر به امید جذب دوباره‌ی کرسی‌های از دست رفته‌ی این حزب در انتخابات گذشته در استان کبک باشد. در مجموع به نظر می‌رسد سیاست‌های این حزب نسبت به لیبرال‌ها، مرزها را برای ورود مهاجران و خصوصا پناهندگان بازتر می‌کند.

حزب سبز: بدون آنکه به رقم خاصی اشاره کند، تاکید دارد که باید در جاهایی که نیازهای بازار کار اقتضاء می کند، مهاجرین بیشتری پذیرفت. این حزب خواستار افزودن یک دسته‌بندی جدید برای پناهندگانی است که به دلیل شرایط اقلیمی مجبور به مهاجرت می‌شوند. هم‌چنین چون NDP، این حزب خواستار خروج از موافقت‌نامه‌ی Safe Third Country است. به نظر می‌رسد که این حزب هم در مجموع به درهای بازتری خصوصا بر روی پناهندگان باور دارد.

حزب کبکی: این حزب خواستار افزایش قدرت مجلس قانون‌گذاری استان کبک و در اختیار گرفتن تمامی تصمیمات مربوط به مهاجرت است. هم‌اکنون این استان نسبت به سایر استان‌ها از اختیارات بسیار وسیعی برخوردار است و در مورد تمامی پرونده‌های مهاجرتی به‌طور مستقل از دولت فدرال تصمیم می‌گیرد اما این حزب می‌خواهد که درباره‌ی عدد و رقم و تعداد مهاجران و دسته‌بندی آنها هم خود استان تصمیم‌گیر اصلی باشد و از اجرای قانون چندفرهنگی هم مستثنا شود. همانند دو حزب قبلی، این حزب هم خواستار لغو موافقت‌نامه‌ی کشور ثالث است. درخواست‌های این حزب بیش از اینکه سبب بسته‌تر شدن یا بازتر شدن درهای کشور به روی مهاجران و پناهندگان شود به تغییر بافت مهاجران به کبک منجر می‌شود و خصوصا تغییر جمعیت فرانسه‌زبانان در کل کانادا را هدف دارد.

حزب مردم: تنها حزبی که شعارهای مهاجرتی، در صدر برنامه‌ها و تبلیغات اصلی حزب نشسته و رسما خواستار کاهش رقم پذیرش مهاجران به چیزی حدود یک سوم رقم فعلی ( کاهش به سالی بین 100 تا 150 هزار نفر) و کاهش جدی توام با سخت‌گیری در پذیرش پناهندگان شده است. واضح است که نسبت به تمامی احزاب پیشتر معرفی شده، این حزب خواستار بسته‌ترین و کنترل‌شده‌ترین مرزهای کشور بر روی مهاجران و پناهندگان است. به نظر می‌رسد که این حزب آراء آن دسته از کانادایی‌های طرفدار هر دو حزب اصلی را هدف گرفته که گفته‌اند برنامه‌ها و سیاست‌های مهاجرتی احزاب در رای آنها تاثیر دارد. در واقع آنهایی که معتقدند کانادا بیش از حد کشوری پذیرای مهاجران و خصوصا غیراروپاییان شده و باید در این زمینه سیاست‌های کنترلی شدیدی را اعمال کرد.

سایر مطالب خواندنی