دوستانی که مطالب نگارنده را دنبال میکنند خصوصا آنها که در نشست سوم مهرماه 1390 که ویژه موکلین کنپارس بود حضور داشتند میدانند که توصیه من برای مهاجران تازهوارد خصوصا آنهایی که از طریق برنامه نیروی متخصص به کانادا میآیند و اندوخته مالی محدودی در حد گذران یکسال اول را با خود دارند این است که در مورد انتخاب نوع مکان اسکان دایم به جای کاندو (کاندومینویم)، سراغ آپارتمانهای اجارهای یا بیسمنت (زیرزمین) بروند. دلایل این موضوع فراوان است و در این مجال نمیگنجد. آنها که میخواهند درباره تفاوت این نوع مکانها بیشتر بدانند به سایت شرکت مراجعه کنند؛
یکی از مهمترین استدلالهایی که معمولا برای برتری یکی بر دیگری بیان میکردم اختلاف قابل توجه اجاره این دو نوع مکان بود. مثلا دو- سه سال پیش شما میتوانستید در تورنتو با حدود 1200 دلار (کمتر یا بیشتر-بسته به امکانات ساختمان) یک آپارتمان دوخوابه مناسب در یک محله خوب تهیه کنید درحالیکه در همان زمان ارزانترین واحد یکخوابه در یک کاندوی متوسط زیر 1600 دلار خیلی بهندرت پیدا میشد. همان زمان به راحتی میشد همان آپارتمان دوخوابه را در یک منطقه معمولی زیر 1000 دلار هم پیدا کرد. این اختلاف 400 (یا 600) دلاری قابل توجه بود و هرچند امکانات رفاهی کاندو بیشتر از آپارتمانهای اجارهای است اما من توصیه میکردم که برای کنترل مخارج بهتر است دوستان آپارتمان را انتخاب کنند. کمترین فایده این کار این بود که این اختلاف قیمت را میتوانستند صرف تهیه ماشین کنند که هزینه آن برای تازهواردان خیلی بیشتر از سایرین است.
اتفاقی که در چند سال اخیر افتاده این است که با توجه به افزایش جمعیت شهرهایی مثل تورنتو خصوصا به دلیل مهاجرت از کشورها یا شهرهای دیگر، و محدودیت ساخت آپارتمانهای اجارهای (الان به ندرت در تورنتو از این نوع ساختمانها ساخته میشود و ساختمانهای موجود عمدتا عمری 35 تا 50 ساله دارند) اجاره این آپارتمانها روند صعودی داشته به گونهای که همان آپارتمان 1200 دلاری را دیگر به راحتی 1400 دلار اجاره میدهند. در مقابل به دلیل ساخت و ساز فراوان کاندوها که اکثرا با هدف سرمایهگذاری صورت میگیرد و مالکان واحدها تمایل زیادی به اجاره دادن واحد دارند رقابت بر سر کاهش اجارهها جدی شده است.
دو علت دیگر هم این کاهش هزینه اجاره را منطقی میکند یکی اینکه اکثر این واحدها که در 5 سال اخیر ساخته شدهاند به دلیل نو بودن ساختمان، هزینه شارژ ماهانه (کاندو فی) نسبتا کمی دارند. دلیل دوم هم نرخ بسیار پایین بهره در سه-چهار سال گذشته به دلیل رکود اقتصادیست که هزینه بازپرداخت وام خانه را کاهش داده است. این دو دلیل عمده به صاحبخانه امکان میدهد رقم اجاره را کاهش دهد چون خیلی از صاحبخانهها در اندیشه درآمد آنچنانی از اجاره دادن واحد خریداری شده نیستند و فقط میخواهند هزینههای واحد (شارژ ماهانه، مالیات و هزینه وام مسکن) از محل اجاره تامین شود تا در آینده با فروش واحد به قیمت بالاتر، سود کنند.
کوتاه کلام اینکه، هر چند هنوز اجاره کاندو از اجاره آپارتمان پرهزینهتر است (خصوصا در کاندوهای بزرگتر و لوکستر) اما این اختلاف چون گذشته شدید نیست مگر اینکه شرایط اقتصادی آینده و افزایش نرخ بهره منجر به یک جهش قیمتی در اجاره کاندو شود که آنهم با توجه به تعداد بسیار زیاد کاندوهای در دست ساخت بعید است.
آیا معنای اینها این است که من توصیهام را پس میگیرم؟ خیر حرف مرد یکیست! به نظر من دلایل مهم دیگری هنوز پابرجاست که انتخاب آپارتمان را به جای کاندو توجیه میکند اما در اینجا فقط میخواهم به یک مورد خیلی مهم که معمولا از دید مهاجران تازهوارد و خصوصا ایرانیان دور میماند اشاره کنم و آن بحث فضا است.
کاندوهایی که در دهه اخیر ساخته شدهاند به شدت کوچکتر از مشابههای آنها در دهههای قبلی هستند و آنها که در 5 سال اخیر ساخته شدهاند وضعیت بدتری دارند. درست است که در این واحدها به شکل و شمایل شیر آب و کابینت و دستگیره در و… توجه شده اما چه فایده از کابینتی که خیلی زیبا و خوشساخت است اما جا ندارد؟ وجود ماشین ظرفشویی فلان مارک که بلافاصله چشم خانمها را میگیرد معمولا کوچکی بیش از حد اتاقهای خواب و پذیرایی را مخفی میکند. مگر یک تازهوارد چقدر مهمان دارد یا ظرف نشسته که ماشین ظرفشویی برایش اولویت باشد در حالیکه در تمام سال باید نگران فضای خفه داخل آپارتمان باشد؟
علاوه بر اینها اقامت در مناطقی نظیر خیابان یانگ حد فاصله خیابان فینچ تا شپرد که یکی از بزرگترین مناطق دارای کاندو در تمام کاناداست و بسیاری از ایرانیان تازهوارد در آنجا ساکن میشوند مسائل و مشکلات دیگری دارد که باید در نوبتی دیگر به آنها پرداخت.