آشنایی با انواع رشته‌ها و مراکز آموزشی در کانادا

رشته‌ها و مراکز آموزشی در کانادا مشابهت‌های زیادی با نمونه‌های در مراکز آموزش عالی ایران دارند اما در عین حال تفاوت‌هایی هم وجود دارد که بی‌توجهی به همان‌ تفاوت‌ها گاهی موجب بروز مشکلاتی برای متقاضیان تحصیل می‌شود.

در اینجا برخی از این اطلاعات می‌آید شاید که شما بعد از این بخواهید این موارد را دقیق‌تر بررسی کنید.

قبل از هر چیز به یاد داشته باشید که فرض ورود به تحصیلات تکمیلی در کانادا داشتن دیپلم دبیرستان معادل کانادایی است. معمولا فارغ‌التحصیلان ایرانی در این زمینه مشکلی ندارند و دیپلم آنها پذیرفته می‌شود مگر اینکه در گروه تحصیلی متمایزی فارغ‌التحصیل شده باشند.

مثلا شما می‌خواهید در یک رشته‌ی فنی در دانشگاهی در تورنتو (استان انتاریو) تحصیل کنید که شرط آن گذراندن موفق دروس ریاضی و علوم کلاس یازدهم یا دوازدهم دبیرستان این استان است اما دیپلم شما در ایران رشته‌ی انسانی بوده و ریاضیات و علومی که خوانده‌اید آن شرط را تامین نمی‌کند. در این حالت شما باید کمبود credit خود را با گذراندن یکی- دو درس تکمیلی جبران کنید.

کدام مرکز؟ کدام مقطع؟

حتی برای آنها که پیشتر حرفه شغلی خود را انتخاب کرده‌اند، باز هم این سوال مطرح است که کجا درس بخوانند؛ کالج یا دانشگاه؟ و برای چه مدرکی؟ این فهرست می‌تواند مقایسه‌ای در مورد مراکز و طول دوره به شما بدهد:

دانشگاه University

• مدرک لیسانس Bachelor’s degree (3 سال) پیش نیاز: دیپلم دبیرستان
• لیسانس با افتخارات Bachelor’s with Honours (4 سال) پیش نیاز: دیپلم دبیرستان
• مدرک کارشناسی ارشد Master’s degree (1 تا 2 سال) پیش نیاز: لیسانس (کارشناسی)
• تحصیلات دکتری یا دکتری PhD or doctoral studies (3 تا 5 سال) پیش نیاز: مدرک کارشناسی ارشد

نکته: زمان مورد اشاره در اینجا برای دوره‌های تمام‌وقت است. دوره‌های پاره‌وقت چیزی بین یک و نیم تا سه برابر زمان بیشتری نیاز دارند.

کالج یا دانشگاه College or university

• گواهینامه Certificate (1 تا 2 سال) پیش نیاز: دبیرستان + سایر شرایط بسته به برنامه
• مدرک حرفه‌ای Professional degree (3 سال) پیش نیاز: دبیرستان + سایر شرایط بسته به برنامه

کالج College

• دیپلم Diploma (2 تا 3 سال) پیش نیاز: دیپلم دبیرستان

آنچه در کانادا دیپلم کالج خوانده می‌شود حداقل معادل فوق دیپلم در ایران است اما بسته به طول دوره می‌تواند فراتر از فوق ‌دیپلم ایرانی برود و چیزی بین آن و لیسانس در ایران قرار بگیرد.

نکته: در برخی استان‌ها بین دوره‌های 2 و 3 ساله از نظر عنوان تمایز می‌گذارند. مثلا در انتاریو عنوان دیپلم‌های سه ‌ساله، دیپلم عالی Advanced Diploma است.

نکته: عنوان «کالج» یک مشترک لفظی است که گاهی افراد را به اشتباه می‌اندازد. در مقاله‌ی «کالج دقیقا کجاست؟» از معانی مختلف این واژه ابهام‌زدایی کرده‌ایم.

سایر رشته‌ها و مراکز آموزشی در کانادا

بسته به استانی که در آن زندگی می‌کنید ممکن است با عناوین دیگری برای مدارک دانشگاهی برخورد داشته باشید. در اینجا چند نمونه‌ی مشهور ذکر می‌شود:

• دوره‌های آموزشی مشترک Collaborative Programs (2 تا 4 سال) پیش نیاز: دبیرستان + سایر شرایط بسته به برنامه

این دوره‌ها معمولا (و نه همیشه) بین یک کالج و یک دانشگاه طراحی می‌شوند. متقاضی بعد از پایان دوره‌ی کالج (معمولا دو سال) می‌تواند تحصیل را تمام کند و با یک فوق دیپلم کالج college diploma فارغ‌التحصیل شود و یا به تحصیل در دانشگاه (دو سال نهایی) ادامه دهد و لیسانس بگیرد. البته برای ادامه تحصیل در دانشگاه باید به حداقل‌هایی در پایان تحصیل دوساله‌ی اول رسیده باشد.

نمونه‌ی همین نوع دوره‌ها بین دو دوره‌ی عادی و عالی امکان‌پذیر است. متقاضی در پایان دوره‌ی عادی (مثلا یک فوق دیپلم college diploma) تصمیم می‌گیرد که فارغ‌التحصیل شود و یا برای دریافت مدرک عالی Advanced Diploma حداقل یک سال دیگر ادامه دهد.

• دوره‌های با کو-آپ co-op programs

این دوره‌ها تنوع بسیاری دارند و هم در کالج و هم در دانشگاه عرضه می‌شوند و منظور دوره‌هایی هستند که متقاضی مدت زمانی را در کنار تحصیل، کار هم باید انجام دهد. مدت زمان این کار و شیوه‌ی آن (آخر هفته‌ها، در داخل یک ترم یا semester و یا کلا در یک ترم مستقل) بسته به نوع دوره تفاوت دارد و برای جزییات باید تک به تک دوره‌ها را بررسی کرد. معمولا این نوع اشتغال همراه با پرداخت هم هست.

• دوره‌های کارآموزی Apprenticeship Programs

این دوره‌ها که برای رشته‌های فنی – حرفه‌ای مصداق دارد باید زیر نظر و آموزش فردی که دارای مجوز حرفه‌ای آن رشته است و تحت ضوابط خاصی انجام شود. معمولا این دوره‌ها دارای یک بخش آموزشی نظری/کلاسی هستند که در یک کالج انجام می‌شود.

خلاصه‌ی این توصیفات و تنوعات چیست؟

به صورت کلی و کلیشه‌ای (اما کلیشه‌ای که در اکثر مواقع درست است!) دوره‌های دانشگاهی برای آموزش و عمق دادن به «اطلاعات و دانش‌های» شما طراحی شده‌اند اگرچه بسته به نوع رشته، ممکن است فعالیت‌های عملی هم در آنها دیده شود. معمولا الزامات ثبت نام (از قبیل حداقل معدل دوره قبلی، سطح زبان انگلیسی یا فرانسه و نظایر اینها) در کالج‌ها در مقایسه با دانشگاه آسان‌تر است اما در مقام مقایسه در یک دسته یا گروه. مثلا مقایسه‌ی یک دوره‌ی آموزشی فنی در دانشگاه با مشابه آن در کالج.

در مقابل، دوره‌های آموزشی کالج‌ها عمدتا برای پاسخ‌گویی به نیازهای عملی کارفرمایان طراحی شده‌اند درحالی‌که بسته به نیاز، مباحث نظری و علمی هم باید در آنها مطرح شود.

برای آشنایی با انواع کالج‌ها و دانشگاه‌ها از این فرم استفاده کنید.

نکات قابل توجه

• برای آشنایی با انواع دوره‌های آموزش عالی در انتاریو، اینجا را مشاهده کنید.
• امکان اینکه بتوانید با معادل‌سازی بخشی از تحصیلات خود در ایران، تعدادی از دروس دوره‌ی آموزشی شما قبول شده فرض شوند هست.
• در کانادا انتقال واحد‌های گذرانده شده credit transfer از یک دوره‌ی آموزشی در یک موسسه به یک دوره در موسسه دیگر و یا از مقطع فوق دیپلم یک کالج به لیسانس در یک دانشگاه وجود دارد اما این بستگی به تنظیمات میان موسسات آموزشی است. اگر این موضوع برای شما مهم است، قبل از ثبت نام در یک دوره، در بخشی که به آینده پس از فارغ‌التحصیلی می‌پردازد و ممکن است با اسامی متفاوتی بیان شود، این دست از اطلاعات را بررسی کنید.
• برخی کالج‌ها لیسانس/ مدرک کارشناسی هم ارائه می‌دهند اما مدارک بالاتر در صلاحیت آنها نیست و صرفا در دانشگاه‌ها عرضه می‌شود.
• پیش از ثبت نام در مقطع دکترا از خود بپرسید که چرا؟
• آگاهی از سیستم آموزشی کبک و جزییات آن از جمله CÉGEPs ، یاcollèges d’enseignement général et profesionnel نیازمند مجال دیگری است.

مطالب مرتبط