و چرا به همان اندازه حقوق، اهمیت دارند؟
یکی از عبارتهای رایج در زمان گفتگو درباره کار، عبارت «مزایای شغلی» برای شاغلان یا Employee Benefits است. احتمالا بر روی برخی تبلیغات شغلی یا مشاغل پست شده عبارت مصطلح a competitive benefits package را دیده باشید که مستقیما برای بهرخ کشیدن بستهی مزایایی که جدای از حقوق، کارفرمای کانادایی و یا امریکایی ارائه میدهد بکار میرود.
اما آیا دقیقا میدانیم مزایای شغلی چیست و میتواند تا کجاها گسترش یابد؟
مزایای شغلی چیست؟
همانطور که حدس میزنیم، مزایای شغلی هر نوع مزیت اضافهای است که کارفرما خود را موظف میداند علاوه بر حقوق و موارد شبیه حقوق (مثلا کمیسیون یا بونس) به نیروی شغلیاش عرضه کند. پس در واقع همه موارد پرداخت مستقیم در قالب حقوق salary or wage تعریف میشود که گاهی به صورت کلیتر از عنوان compensation برای آن استفاده میشود؛ اما مزایا به چیزی غیر از اینها اشاره دارد.
البته از زاویه نگاه کارفرما، compensation شامل همه هزینههای یک نیروی استخدامی میشود و بر اساس برآورد مراکز رسمی بازار کار در امریکا، 31 درصد از هزینهی شاغلان برای کارفرمایان را همین پرداخت مزایا شامل میشود. پس میتوان حدس زد که چه اهمیت قابل توجهی دارند.
بهطور معمول تا از مزایای شغلی سخن میرود یاد بیمه تکمیلی تامین اجتماعی میافتیم اما مزایای شغلی بسیار فراتر از این مورد هستند.
آیا همه آنچه تبلیغ میشود واقعا مزیت است؟
قبل از آغاز سخن اصلی این نکته را روشن کنیم که متاسفانه کارفرمایانی هستند که گهگاه الزامات قانونی را به عنوان مزایای شغلی تبلیغ میکنند. مثلا «نیم ساعت زمان استراحت روزانه با حقوق» یا دوهفته مرخصی سالانه یا مرخصی زایمان. واضح است که قانون کار اعطای این موارد را به عنوان حداقلهای استاندارد کاری برای کارفرما الزامی کرده و لذا نمیتوان آنها را مزیت نامید.
مزایای شغلی مرسوم کدامها هستند؟
در میان مزایا، تعدادی از شهرت و اهمیت بیشتری برخوردار هستند و هر زمان در جاب پوستینگ عبارت benefit package یا معادلهای آن را میبینید بعید است این موارد در آن نباشد. شاغلان هم معمولا در بدو امر از اینها پرس و جو میکنند.
بیمه درمانی: اگرچه در کانادا برنامههای بهداشت و درمان استانی (مثلا در استان انتاریو برنامه OHIP) بخشی از هزینههای متداول درمانی را پوشش میدهند اما هزینههای درمان بالاتر از اینهاست. در بستهی مزیتها معمولا جزییاتی از آنچه که بیمه طرف قرارداد با کارفرما پوشش میدهد بیان شده است و میتواند از یک کارفرما تا کارفرمای دیگر بسیار متفاوت باشد. معمولا در صدر آنها پوشش هزینهی دارو است اما میتواند به حوزههای مختلف بهداشت و سلامت، ابزارهای کمکدرمانی، هزینه آزمایشها و نظایر اینها تسری پیدا کند.
ممکن است که کارفرما همهی آن هزینهها را پوشش دهد، یا تا سقف مشخصی و یا تا درصد مشخصی.
ممکن است این مزایا فقط شامل حال شاغلان تماموقت شود و یا شاغلان پارهوقت هم از تمامی یا بخشی از آنها بتوانند استفاده کنند.
سایر خدمات درمانی: چون برخی از هزینههای درمانی در کانادا بسیار پرهزینهتر از بقیه هستند امکان دارد در بسته مزایا آنها را تفکیک و برجسته کنند. مثلا خدمات مربوط به بهداشت دهان و دندان یا چشمپزشکی از خدمات متداول درمانی جدا شده باشد.
یکی از مواردی که در سالیان اخیر و به ویژه از دوران کووید به بعد اهمیت یافته، خدمات سلامت و بهداشت روان است که به اشکال گوناگون و از جمله از طریق مشاوره رایگان انجام میشود.
برنامههای بازنشستگی: اگرچه در کانادا برنامههای مختلفی برای سالمندان و بازنشستگان وجود دارد اما به هر حال به دلیل دغدغه شاغلان، معمولا پوششهای تکمیلی نظیر RRSP یا انواع دیگری از صندوقهای بازنشستگی در بسته مزایا وجود دارد.
مرخصی با حقوق: یکی از جذابیتهای بسته مزایا، میزان افزایش روزهای مرخصی سالانه بر اساس افزایش سنوات خدمت است. اما این فقط محدود به مرخصی عادی نیست.
افزایش زمان و دریافتی مرخصی زایمان maternity leave و مرخصی والدین parental leave (که پدر فرزند تازه متولد شده هم میتواند از آن استفاده کند.)، مرخصی بخاطر روزهای ملی و یا مذهبی (مثلا عید نوروز) و مرخصی به دلیل شرکت در مراسم سوگواری bereavement leave هم میتوانند در این بسته دیده شوند.
از دوران کووید به این سو، امکان انجام کار از خانه به صورت کامل یا در روزهای معین به یکی از مزیتها تبدیل شده است.
دریافت حقوق حتی در صورت کسالت: اگرچه در قوانین کار امکان دریافت حقوق به دلیل کسالت EI Sickness Benefit وجود دارد اما این معمولا در صورت ترک کار به دلیل بیماری است، فرآیند طولانی دارد و تمام حقوق را هم شامل نمیشود. برخی کارفرمایان در کنار آن، ابزار sick hours، را به عنوان یکی از مزایای شغلی معرفی میکنند که افراد میتوانند در زمان مریضیهای موقت و بدون ترک رسمی کار، حقوق خود را کماکان دریافت کنند.
معمولا این کار از طریق جمع کردن این ساعات در دوره زمانی کاری انجام میشود که بحث جداگانهای دارد.
سایر مزایایی که ممکن است به شما ارائه شود
انواع بیمهها: بیمه برای کسب آرامش در برابر مخاطرات احتمالی آینده است به همین دلیل طیفی از بیمهها ممکن است در بسته حضور داشته باشد از جمله «بیمه از کارافتادگی» disability insurance که از کارکنانی که قادر به کار نیستند، حمایت مالی میکند. یا بیمه عمر life insurance که مزایای مالی برای بازماندگان فرد شاغل در صورت فوت است. لازم به یادآوری است که در صورت بروز حادثه در محل کار و ازکارافتادگی ناشی از آن، بر اساس قانون، مکانیزم الزامی دیگری عمل میکند که بحث متفاوتی میطلبد.
فرصتهای برای ارتقا حرفهای professional development: یکی از دغدغههای شاغلان کسب مهارتها، دانشها، تجارب و گواهینامههایی است که بتواند به ارتقا آن در فیلد کاری کمک کند. معمولا این موارد هزینهبر هستند و گاهی امکان ادغام زمان آنها با ساعات کاری ممکن نیست. کارفرمایانی که این نوع موارد را – اعم از پرداخت تمامی یا بخشی از هزینه دوره و کاهش ساعت کار عادی و نظایر اینها – پوشش میدهند معمولا از محبوبیت بالایی برخوردار میشوند.
کمک هزینه حمل و نقل: این مورد میتواند به اشکال مختلف باشد. در مورد مدیران معمولا از طریق پرداخت بخشی از هزینه بنزین و یا اتوبانهای پولی و یا در موارد بالاتر، پوشش هزینه خودروهای لیز است.
مراقبت از کودکان: از طریق پرداخت هزینهی مهدکودک Daycare و یا فعال بودن یک مهدکودک در داخل مجموعه برای آنکه افراد، فرزندانشان را همراه خود به محل کار بیاورند.
عرضه سهام شرکت: برخی از کارفرمایان به شاغلان خود این فرصت را میدهند که سهام شرکت را با تخفیف خریداری کنند.
کمک به ادامه تحصیل: کارفرمایان ممکن است به اشکال مختلفی برای ادامه تحصیل فرد شاغل کمک کنند. مثلا از طریق پرداخت بخشی از شهریه، تغییر اسکجول کاری بر اساس زمانبندی کلاسها، پرداخت هزینههای کمک آموزشی، پرداخت هزینه امتحانات و تستهای گرانقیمت، حفظ جایگاه شغلی فرد برای مدت مشخصی برای آنکه بتواند فقط به تحصیل تماموقت بپردازد و موارد دیگر.
احتمال دارد این مزایا به عنوان بخشی از مزایای ارتقا شغلی که پیشتر بیان شد، معرفی شوند. معمولا ادامه تحصیل باید متناسب با شغل فعلی فرد باشد و سطوح بالاتری از مدیریت، (گاهی در حد director و یا CEO) ارائه آنرا تایید کنند.
دورکاری و یا اسکجول کاری منعطف: از دوران کووید به این سو، امکان انجام کار از خانه به صورت کامل یا در روزهای معین به یکی از مزیتها تبدیل شده است.
همچنین امکان جابجایی برنامه روزانه کاری هم برای برخی شاغلان بهویژه مادران یک مزیت قابل توجه میتواند باشد.
تخفیف محصولات و خدمات: شاغلان برخی شرکتها و یا حتی اعضا خانواده آنها این امکان را دارند که خدمات و یا محصولات آن شرکتها را با تخفیفهای ویژه دریافت کنند. ممکن است این تخفیفها دائمی یا در قالب زمانهای مشخص – مثلا staff discount days – باشد.
این تخفیفها محدود به محصولات همان شرکت نمیشود و ممکن است که بر اساس قرارداد با سایر شرکتها، چنین تخفیفهایی فراهم آید. مثلا تخفیف ویژه و قابل توجه در استفاده از خدمات هتلها یا سایر مزیتهای توریستی از آن جمله است. یکی از محبوبترین انواع این تخفیفها در مورد هزینه بیمه خودرو و خانه (یا سایر انواع محل زندگی) است.
عضویت در باشگاه ورزشی: برخی کارفرماها هزینه عضویت رایگان یا با تخفیف باشگاه ورزشی را تقبل میکنند.
آنچه در اینجا بیان شد صرفا یک لیست از نمونههای مرسوم است و مزایای شغلی به این موارد محدود نمیشوند. و البته هر کارفرمایی ممکن است بر اساس نبوغ خودش و یا در نتیجه گفتگو و چانهزنی با فرد شاغل، به مورد جدیدی برشد.
در مقاله مرتبط بعدی در این باره خواهیم گفت که «چرا، چگونه و چه زمانی برای مزایای شغلی مذاکره کنیم؟». تا آن زمان با مطالعه سایر مطالب با ما همراه باشید.
جمعبندی
مزایای شغلی طیف بسیار وسیعی از خدمات و فرصتهایی را شامل میشوند که جدای از پرداختهای مالی مستقیم، توسط کارفرما به شاغلان ارائه میشود و از شرکتی به شرکتی و از دورهای به دورهای دیگر ممکن است متفاوت باشد. این مزایا ممکن است در قالب بخشی از مفاد قرارداد با شاغل، حالت رسمی به خود بگیرد و یا در قالبهای غیررسمی نظیر تخفیف محصولات سایر شرکتها عرضه شوند. مزیت شغلی ممکن است بخشی از سیاست رسمی شرکت باشد و یا صرفا از طریق چانهزنی، میان کارفرما و یک شاغل خاص حاصل آید.